مطالعة اثر عصارة هیدروالکلی گیاه مریم‌گلی بر خاصیت ضد درد مورفین در موش صحرایی

زمینه و هدف: در طب سنتی ایران، در مورد اثر ضد التهابی گیاه مریم­گلی (Saliva Officinalis) گزارش­هایی وجود دارد. در مطالعة حاضر، اثر تجویز مقادیر مختلف عصارة هیدروالکلی مریم­گلی بر خاصیت ضد درد مورفین در موش صحرایی، مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: تعداد 112 سر موش­های صحرایی نر بالغ به­طور تصادفی ساده، به 14 گروه 8 تایی تقسیم شدند. 1- گروه کنترل (سالم با تغذیة عادی)؛ 2- دریافت­کنندة دوز مؤثر مورفین؛ 3- گروه شاهد (دریافت­کنندة سالین نرمال) ؛  4 تا 8- پنج گروه دریافت­کنندة دوزهای 200، 400، 600، 800 و1000 میلی­گرم بر کیلوگرم عصارة هیدروالکلی مریم­گلی؛ 9 تا 13- پنج گروه دریافت­کنندة دوزهای مختلف عصارة همراه با دوز مؤثر مورفین؛14- دریافت کنندة میلی­گرم بر کیلوگرم1 نالوکسان همراه با بهترین دوز عصاره. برای ارزیابی درد موش­های صحرایی از دستگاه تست درد (Tail-flick) و گرمای نقطه­ای 55 درجه سانتیگراد و زمان قطع خودکار انرژی گرمایشی = (cut off time) 10 ثانیه بر دم آنها تابانده شد. تفاوت بین گروه­ها با مقدار 05/0 P< معنادار تلقی گردید. یافته­ها: بهترین دوز ضد درد، عصارةmg/kg  800  بود که بیشترین اثر ضد درد در دقیقة 45 آزمایش مشاهده شد و توانست آستانة ظهور رفلکس دردناک دم را بالا ببرد. تجویز نالوکسان، 15 دقیقه قبل از تجویز بهترین دوز عصاره، توانست اثر ضد درد عصارة را به­صورت معناداری (05/0P<) کاهش دهد. تجویز بهترین دوز عصاره (mg/kg 800) همراه با مورفین، اثر ضد دردی مورفین را به­طور معناداری (05/0P<) افزایش داد. نتیجه­گیری: یافته­های این تحقیق، نشان می­دهد که عصارة هیدروالکلی مریم­گلی، قادر به افزایش اثر ضد درد مورفین بوده و این اثر را از طریق گیرنده‌های اوپیوئیدی اعمال می­کند که احتمالاً یکی از مکانیسم­های ضد درد آن است. م ع پ 1390؛‌10(5): 505- 513